ÇÖKELTME TANKI

Çökeltme ile sıvıdan katıları (çamur) ayırma
Yüzdürme ile sıvıdan katıları (köpük, yağ, yüzen birikintiler) ayırma

Türleri:

• Yatay akışlı
• Eğik yüzeyli
• Katı temas tankı tipi

Ham atık sudan katıların giderilmesi ile bir miktar askıda katı giderilir.Böylece biyolojik arıtma ünitesinde arıtılacak organik yük azaltılmış olur.Organik yükteki azalma biyolojik arıtma ünitesinde sisteme verilmesi gerekli oksijen miktarının azalmasına, dolayısı ile enerji gereksiniminin ve oluşan fazla aktif çamur miktarının azalmasına neden olur.

YATAY AKIŞLI ÇÖKELTME TANKLARI

YATAY AKIŞLI DİKDÖRTGEN TANKLAR
Dairesel havuzlara göre avantaj ve dezavantajları 

Avantajları:

• Çoklu havuzlar kullanıldığında daha az yer kaplar.
• Çoklu havuz kullanıldığında daha az duvar imalatı olduğundan inşaat maliyeti azalır.
• Koku durumunda yüzeyi kolay kaplanır.
• Çökelme için daha uzun yola sahiptir.
• Kısa devre akışlar çok daha azdır.
• Çamur toplama ve bertarafı daha az enerji harcar.

Dezavantajları:

• Ölü hacimler söz konusudur.
• Debi dalgalanmalarına hassastır.
• Eni çamur toplama ekipmanlarının büyüklüğü ile sınırlanır (8-12 m)

YATAY AKIŞLI DAİRESEL ÖN ÇÖKTÜRME TANKI
Dairesel çökeltme tanklarında besleme merkezden yapılır. Atıksu merkezden dış duvarlara doğru hareket eder ve dış çevre boyunca uzanan savaktan çıkış yapar. Çöken çamur sıyırıcılarla merkeze doğru itilir. Üstte toplanan yüzer maddeler döner bir sıyırıcı ile toplanarak bir haznede birikir. 

KATI TEMAS HAVUZLARI
Giriş atıksuyu havuzun dibine yakın yerdeki yoğun tabakaya verildiğinde, bu tabaka bir battaniye etkisi gösterip katılar birbirine çarpacak ve çökelme oluşacaktır. Bu tip havuzların hidrolik koşulları oldukça iyi olup, yatay akışlılardaki verime çok daha kısa bekleme sürelerinde ulaşılabilmektedir. Biyolojik çamurlardan ziyade kimyasal çamurların çöktürülmesinde sık kullanılır.

EĞİK YÜZEYLİ HAVUZLAR
Bu havuzlarda havuz boyunca eğik şekilde yerleştirilmiş yüzeyler veya tüpler bulunmaktadır. Bunlar vasıtasıyla partiküllerin çökelme derinliği azaltılmış olur. Tüplü ve paralel yüzey ayırıcılı olmak üzere 2 türdür. Bu tür havuzlarda rüzgar etkisi yoktur ve akış laminerdir.

Dezavantajları ise:

• Tabakalar arasında çamur birikimi olabilir ve septik koşullar meydana gelebilir.
• Çıkış suyu kalitesi dip çamurunun kalkması durumunda azalır.
• Kanallarda veya tüplerde tıkanma oluşabilir.
• Giriş atıksu sıcaklığı havuz sıcaklığından fazla olduğunda kısa devre akışları oluşabilir.